Bệnh nhân cường giáp có nên uống cà phê không? Tìm hiểu tác động của cà phê lên hormone tuyến giáp, hệ tim mạch và sức khỏe tổng thể trong bài viết này
Cà phê là một trong những đồ uống phổ biến nhất trên thế giới. Cà phê có chứa nhiều hợp chất sinh học quan trọng như caffeine, polyphenol và melanoidins. Trong khi tác động của cà phê lên hệ tim mạch, thần kinh, chuyển hóa đã được nghiên cứu rộng rãi thì ảnh hưởng của nó lên bệnh nhân cường giáp vẫn chưa được hiểu rõ hoàn toàn. Bài viết này tổng hợp các nghiên cứu hiện có về tác động của cà phê trên bệnh nhân cường giáp, tập trung vào ảnh hưởng lên hormone tuyến giáp, tim mạch và chuyển hóa.
1. Bệnh cường giáp
Cường giáp là một rối loạn nội tiết trong đó tuyến giáp sản xuất quá mức hormone thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3), dẫn đến tăng cường chuyển hóa cơ bản, nhịp tim nhanh, run rẩy và sụt cân. Việc kiểm soát cường giáp thường liên quan đến thuốc kháng giáp, iod phóng xạ hoặc phẫu thuật. Tuy nhiên, chế độ ăn uống và các yếu tố lối sống, bao gồm tiêu thụ cà phê, có thể ảnh hưởng đến triệu chứng và quá trình điều trị bệnh.
2. Caffeine và chức năng tuyến giáp
Caffeine, thành phần chính trong cà phê, có tác dụng kích thích hệ thần kinh trung ương và có thể làm tăng sản xuất catecholamine, một nhóm hormon có liên quan đến hoạt động tuyến giáp. Một số nghiên cứu trên động vật đã chỉ ra rằng caffeine có thể làm giảm mức TSH (hormone kích thích tuyến giáp), nhưng tác động lên T3 và T4 vẫn chưa rõ ràng. Một nghiên cứu sử dụng dữ liệu NHANES 2007-2012 cho thấy tiêu thụ cà phê không có mối liên hệ đáng kể với nguy cơ cường giáp, mặc dù có thể làm giảm nhẹ nồng độ TSH.
3. Tác động của cà phê lên triệu chứng cường giáp
– Hệ tim mạch: Bệnh nhân cường giáp thường có nhịp tim nhanh (tachycardia) và nguy cơ rối loạn nhịp tim. Caffeine có thể làm tăng nhịp tim và gây hồi hộp, do đó có thể làm trầm trọng thêm triệu chứng tim mạch ở bệnh nhân cường giáp.
– Chuyển hóa và giảm cân: Cường giáp đã làm tăng tốc độ chuyển hóa, và caffeine cũng có tác dụng tương tự. Do đó, tiêu thụ cà phê có thể làm tăng thêm mức độ tiêu hao năng lượng, dẫn đến giảm cân nhanh hơn.
– Giấc ngủ và lo âu: Bệnh nhân cường giáp thường có triệu chứng mất ngủ và lo âu. Caffeine có thể làm nặng thêm tình trạng này, dẫn đến mất ngủ và căng thẳng kéo dài.
4. Cà phê và thuốc điều trị cường giáp
Methimazole và Propylthiouracil là hai loại thuốc phổ biến dùng để điều trị cường giáp. Một số nghiên cứu cho thấy rằng caffeine có thể ảnh hưởng đến sự hấp thu và hiệu quả của các loại thuốc này. Ngoài ra, cà phê cũng có thể làm giảm hấp thu levothyroxine ở bệnh nhân suy giáp, do đó có thể có cơ chế tương tự trên thuốc kháng giáp.
Cà phê – một thức uống quen thuộc, nhưng bệnh nhân cường giáp nên cân nhắc lượng tiêu thụ để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe
5. Kết luận và khuyến nghị
Mặc dù cà phê không phải là nguyên nhân trực tiếp gây cường giáp, nhưng nó có thể làm trầm trọng hơn một số triệu chứng, đặc biệt là liên quan đến tim mạch, lo âu và giấc ngủ. Do đó, bệnh nhân cường giáp nên cân nhắc hạn chế tiêu thụ cà phê, đặc biệt là những người có triệu chứng tim mạch và rối loạn giấc ngủ.
Tài liệu tham khảo
- Zhao G, Wang Z, Ji J, Cui R. Effect of coffee consumption on thyroid function: NHANES 2007-2012 and Mendelian randomization. Front. Endocrinol. 2023;14:1188547.
- Spindel E, Arnold M, Cusack B, Wurtman RJ. Effects of caffeine on anterior pituitary and thyroid function in the rat. J Pharmacol Exp Ther. 1980;214:58–62.
- Benvenga S, Bartolone L, Pappalardo MA, Russo A, Giorgianni G. Altered intestinal absorption of l-thyroxine caused by coffee. Thyroid. 2008;18:293–301.
